И---- п-р-ии-----й--е--.
И д__ п_____ с м________
И д-е п-р-и- с м-й-н-з-.
------------------------
И две порции с майонеза. 0 V--e-t--a--a-4V r_________ 4V r-s-o-a-t- 4--------------V restoranta 4
И т-и --рци--п-ч-н- надени--- с -орч-ц-.
И т__ п_____ п_____ н________ с г_______
И т-и п-р-и- п-ч-н- н-д-н-ч-и с г-р-и-а-
----------------------------------------
И три порции печени наденички с горчица. 0 E-na-p-rtsi-a------e-i-kar-ofi s ket----.E___ p_______ p_______ k______ s k_______E-n- p-r-s-y- p-r-h-n- k-r-o-i s k-t-h-p------------------------------------------Edna portsiya pyrzheni kartofi s ketchup.
Аз о--ч-м ---евица.
А_ о_____ ц________
А- о-и-а- ц-р-в-ц-.
-------------------
Аз обичам царевица. 0 I d-- p-rt-i--- ma------.I d__ p______ s m________I d-e p-r-s-i s m-y-n-z-.-------------------------I dve portsii s mayoneza.
И -и- ли-о---ате-к-село-зе-е?
И В__ л_ о______ к_____ з____
И В-е л- о-и-а-е к-с-л- з-л-?
-----------------------------
И Вие ли обичате кисело зеле? 0 I---- --r-s-i -e-heni------ic-ki-s ---ch-tsa.I t__ p______ p______ n_________ s g_________I t-i p-r-s-i p-c-e-i n-d-n-c-k- s g-r-h-t-a----------------------------------------------I tri portsii pecheni nadenichki s gorchitsa.
И -и-ли о----ш-м---о--?
И т_ л_ о_____ м_______
И т- л- о-и-а- м-р-о-и-
-----------------------
И ти ли обичаш моркови? 0 K---i-----nc--t-i -m-t-?K____ z__________ i_____K-k-i z-l-n-h-t-i i-a-e-------------------------Kakvi zelenchutsi imate?
И т- -и--б-ч-ш------?
И т_ л_ о_____ п_____
И т- л- о-и-а- п-п-р-
---------------------
И ти ли обичаш пипер? 0 I--t------el---b-b?I____ l_ z____ b___I-a-e l- z-l-n b-b--------------------Imate li zelen bob?
Большасць моў свету з'яўляецца танальнымі.
У танальных мовах вышыня тону мае найважнейшае значэнне.
Яна вызначае значэнне слоў або слагоў.
Таму тон цесна звязаны са словамі.
Большасць моў, на якіх размаўляюць у Азіі, з'яўляюцца танальнымі.
Напрыклад, кітайская, тайская і в'етнамская.
Розныя танальныя мовы ёсць у Афрыцы.
Многія мовы каранных жыхароў Амерыкі таксама з'яўляюцца танальнымі.
Індаеўрапейскія мовы змяшчаюць у асноўным толькі танальныя элементы.
Гэта датычыцца, напрыклад, шведскай і сербскай моў.
Колькасць вышыняў тону ў розных мовах вар'іруецца.
У кітайскай мове адрозніваюць чатыры розных тона.
Таму, напрыклад, слог
ma
можа мець чатыры значэння.
Ён можа абазначаць словы
мама, каноплі, конь
і
лаяцца.
Цікава, што танальныя мовы ўплываюць на наш слых.
Даследаванні абсалютнага слыху сведчаць аб гэтым.
Абсалютны слых - гэта здольнасць дакладна вызначаць пачуты тон.
У Еўропе і Паўночнай Амерыке абсалютны слых сустракаецца вельмі рэдка.
Менш чым 1 чалавек з 10000 мае яго.
Сярод носьбітаў кітайскай мовы гэта не так.
Тут у 9 разоў больш людзей з гэтай здольнасцю.
Калі мы былі маленькія, у нас усіх быў абсалютны слых.
Ён быў патрэбны нам, каб навучыцца размаўляць.
Нажаль, потым ён знікае ў большасці людзей.
Вышыня тонаў таксама важная ў музыцы.
Асабліва ў культурах, у якіх размаўляюць на танальнай мове.
Яны павінны вельмі дакладна прытрымлівацца мелодыі.
А інакш прыгожая песня пра каханне стане бязглуздзіцай!