И-д-е----ц-- - майоне-а.
И д__ п_____ с м________
И д-е п-р-и- с м-й-н-з-.
------------------------
И две порции с майонеза. 0 V -----r-nta-4V r_________ 4V r-s-o-a-t- 4--------------V restoranta 4
И -р--по--и----ч--и--аден---- с го--ица.
И т__ п_____ п_____ н________ с г_______
И т-и п-р-и- п-ч-н- н-д-н-ч-и с г-р-и-а-
----------------------------------------
И три порции печени наденички с горчица. 0 E--a po--s--a-p-r-he---k-r---- - ----hu-.E___ p_______ p_______ k______ s k_______E-n- p-r-s-y- p-r-h-n- k-r-o-i s k-t-h-p------------------------------------------Edna portsiya pyrzheni kartofi s ketchup.
Аз обич-----р---ца.
А_ о_____ ц________
А- о-и-а- ц-р-в-ц-.
-------------------
Аз обичам царевица. 0 I--v- -or-s-i-s ma--neza.I d__ p______ s m________I d-e p-r-s-i s m-y-n-z-.-------------------------I dve portsii s mayoneza.
И Ви- -- ----а---ч-с--?
И В__ л_ о______ ч_____
И В-е л- о-и-а-е ч-с-н-
-----------------------
И Вие ли обичате чесън? 0 I --i port--- pec-----n--en-c-ki-s-go--h-ts-.I t__ p______ p______ n_________ s g_________I t-i p-r-s-i p-c-e-i n-d-n-c-k- s g-r-h-t-a----------------------------------------------I tri portsii pecheni nadenichki s gorchitsa.
И Ви--л- --и--те кис--- -е--?
И В__ л_ о______ к_____ з____
И В-е л- о-и-а-е к-с-л- з-л-?
-----------------------------
И Вие ли обичате кисело зеле? 0 I-tr---o------p-c-eni-n--en-chk--s g-r-hi-sa.I t__ p______ p______ n_________ s g_________I t-i p-r-s-i p-c-e-i n-d-n-c-k- s g-r-h-t-a----------------------------------------------I tri portsii pecheni nadenichki s gorchitsa.
И ти--- о-и-аш---р--ви?
И т_ л_ о_____ м_______
И т- л- о-и-а- м-р-о-и-
-----------------------
И ти ли обичаш моркови? 0 Kak-i -el--c---s---mat-?K____ z__________ i_____K-k-i z-l-n-h-t-i i-a-e-------------------------Kakvi zelenchutsi imate?
И ти л- -б-ча---роко--?
И т_ л_ о_____ б_______
И т- л- о-и-а- б-о-о-и-
-----------------------
И ти ли обичаш броколи? 0 K-k-- zel-nc-u--- ima--?K____ z__________ i_____K-k-i z-l-n-h-t-i i-a-e-------------------------Kakvi zelenchutsi imate?
И т-----оби--ш п--е-?
И т_ л_ о_____ п_____
И т- л- о-и-а- п-п-р-
---------------------
И ти ли обичаш пипер? 0 I-at- -i-----n --b?I____ l_ z____ b___I-a-e l- z-l-n b-b--------------------Imate li zelen bob?
La plej multaj lingvoj parolataj en la mondo estas tonaj lingvoj.
En la tonaj lingvoj la tonalto estas decida.
Ĝi difinas la signifon de la vortoj aŭ silaboj.
La tono do estas esenca parto de la vorto.
La plej multaj lingvoj parolataj en Azio estas tonaj lingvoj.
Ekzemple la ĉina, la taja kaj la vjetnama apartenas al ili.
Ankaŭ en Afriko ekzistas diversaj tonaj lingvoj.
Multaj indiĝenaj lingvoj de Ameriko ankaŭ estas tonaj lingvoj.
La hindeŭropaj lingvoj enhavas ĝenerale nur tonajn erojn.
Tio koncernas la svedan aŭ la serban ekzemple.
La nombro de tonaltoj variiĝas laŭ la lingvoj.
En la ĉina distingiĝas kvar malsamaj tonoj.
La silabo
ma
do povas havi kvar signifojn.
Tiuj estas
patrino
,
kanabo
,
ĉevalo
kaj
skoldi
.
Interese estas ke la tonaj lingvoj ankaŭ efikas al nia aŭdkapablo.
Tion montris esploroj pri la absoluta aŭdkapablo.
La absoluta aŭdkapablo estas la kapablo ekzakte identigi la aŭditajn tonojn.
En Eŭropo kaj Nordameriko tre maloftas la absoluta aŭdkapablo.
Malpli ol 1 el 10 000 personoj havas ĝin.
Malsamas ĉe la denaskaj ĉinparolantoj.
Tie havas naŭoble pli da homoj tiun apartan kapablon.
Ni ĉiuj havis la absolutan aŭdkapablon kiam ni estis etinfanoj.
Ni ja bezonas ĝin por lerni ĝuste paroli.
Sed ĝin bedaŭrinde poste perdas la plej multaj homoj.
Kompreneble la tonaltoj ankaŭ gravas en la muziko.
Tio aparte validas por la kulturoj parolantaj tonan lingvon.
La melodion ili devas tre precize respekti.
Se ne, bela amkanto iĝas sensenca kantaĵo!