М-- м--------п---ы---н-- м----ұ-ы-естіді-.
М__ м___ е____ о______ – м__ м___ е_______
М-н м-н- е-т-п о-ы-м-н – м-н м-н- е-т-д-м-
------------------------------------------
Мен мұны естіп отырмын – мен мұны естідім. 0 t--i-wt_____t-s-n-------tüsinw
М-н-мұны-ал-----ле----– -е- ---ы----п --л---.
М__ м___ а___ к______ – м__ м___ а___ к______
М-н м-н- а-ы- к-л-м-н – м-н м-н- а-ы- к-л-і-.
---------------------------------------------
Мен мұны алып келемін – мен мұны алып келдім. 0 tüs--wt_____t-s-n-------tüsinw
М---мұ-ы-ә--ле-жа-ырмын-----н мұ-ы -ке-ді-.
М__ м___ ә____ ж_______ – м__ м___ ә_______
М-н м-н- ә-е-е ж-т-р-ы- – м-н м-н- ә-е-д-м-
-------------------------------------------
Мен мұны әкеле жатырмын – мен мұны әкелдім. 0 t---nwt_____t-s-n-------tüsinw
М-н-мұ-- --ты----амы- – -ен мұ-ы-с-т-п -л-ы-.
М__ м___ с____ а_____ – м__ м___ с____ а_____
М-н м-н- с-т-п а-а-ы- – м-н м-н- с-т-п а-д-м-
---------------------------------------------
Мен мұны сатып аламын – мен мұны сатып алдым. 0 Me------nd-m.M__ t________M-n t-s-n-i-.-------------Men tüsindim.
კითხვის დროს მრავალ ენაზე მოლაპარაკეები ქვეცნობიერად მშობლიურ ენაზეთარგმნიან.
ეს ავტომატურად ხდება; ანუ, მკითხველები ამას გაუცნობიერებლად აკეთებენ.
შეიძლება ითქვას, რომ ტვინი სინქრონული თარჯიმანივით მუშაობს.
მაგრამ ის ყველაფერს არ თარგმნის!
ერთმა კვლევამ უჩვენა, რომ ტვინს ფილტრი აქვს ‘ჩაშენებული’.
ფილტრი წყვეტს, რა უნდა ითარგმნოს.
და როგორც ჩანს, ფილტრი გარკვეული სიტყვების იგნორირებას ახდენს.
უარყოფითი სიტყვები მშობლიურ ენაზე არ ითარგმნება
ამ ექსპერიმენტისთვის მკვლევარებმა ჩინურ ენაზე, როგორც მშობლიურზე, მოლაპარაკეები შეარჩიეს.
ექსპერიმენტის ყველა მონაწილე ლაპარაკობდა ინგლისურად, როგორც მეორე ენაზე.
ექსპერიმენტის მონაწილეებს უნდა შეეფასებინათ სხვადასხვა ინგლისური სიტყვები.
ამ სიტყვებს განსხვავებული ემოციური დატვირთვა ჰქონდათ.
იყო დადებითი, უარყოფითი და ნეიტრალური ტერმინები.
სანამ ექსპერიმენტის მონაწილეები სიტყვებს კითხულობდნენ, ხდებოდა მათი ტვინების შემოწმება.
ანუ, მკვლევარები ზომავდნენ ტვინის ელექტრულ აქტივობას.
ამ დროს მათ შეეძლოთ დანახვა, თუ როგორ მუშაობდა ტვინი.
სიტყვების თარგმნის დროს გარკვეული სიგნალები გენერირდება.
ისინი მიუთითებენ, რომ ტვინი აქტიურია.
მაგრამ ექსპერიმენტის მონაწილეები არავითარ აქტივობას არ ამჟღავნებდნენ უარყოფითი სიტყვების შემთხვევაში.
მხოლოდ დადებითი და ნეიტრალური სიტყვების თარგმნა ხდებოდა.
მკვლევარებმა ამის მიზეზი ჯერ არ იციან.
თეორიულად, ტვინმა ყველა სიტყვა ერთნაირად უნდა დაამუშაოს.
თუმცა, შეიძლება ისე მოხდეს, რომ ფილტრმა სწრაფად შეამოწმოს ყველა სიტყვა.
ის ანალიზდება ჯერ კიდევ მეორე ენაზე კითხვისას.
თუ სიტყვა უარყოფითია, მეხსიერება იბლოკება.
სხვა სიტყვებით, ის ვერ ფიქრობს სიტყვის შესახებ მშობლიურ ენაზე.
ადამიანებს შეუძლიათ სიტყვებზე ძალიან მგრძნობიარედ რეაგირება.
ალბათ ტვინს მათი ემოციური შოკისგან დაცვა უნდა...